[Download] Tải Bài giảng Tổng quan về thuế: Bài 1 – PGS.TS. Lý Phương Duyên – Tải về File Word, PDF

Giảng viên Trường Học viện T à i chính

1

1. Phân tích được bản chất và đặc trưng của thuế.

2. Trình bày được các đặc điểm của các loại thuế theo các tiêu thức phân loại
khác nhau.

3. Chỉ ra được các yếu tố cấu thành một sắc thuế.

4. Kể tên được hệ thống thuế hiện hành ở Việt Nam.

5. Phân tích được các nội dung cơ bản của luật quản lý thuế.

2

1.1. Bản chất của thuế 1.4. Phân loại thuế

Các yếu tố cấu thành
1.2. Các đặc trưng của thuế 1.5.
một sắc thuế

Hệ thống thuế hiện hành ở
1.3. Vai trò của thuế 1.6.
Việt Nam

1.7. Quản lý thuế

3

• Từ góc độ người nộp thuế;
• Từ góc độ Nhà nước;
• Từ góc độ Kinh tế học;
Khái niệm thuế: Thuế là một khoản đóng góp bắt buộc từ các thể nhân và
pháp nhân cho Nhà nước nhằm sử dụng cho việc thực hiện các chức
năng, nhiệm vụ của Nhà nước.

4

Các đặc trưng của thuế

• Thuế là biện pháp tài chính mang tính bắt buộc gắn với quyền lực của Nhà nước;
• Thuế không mang tính hoàn trả trực tiếp;
• Việc thu nộp thuế được quy định trước bằng pháp luật.

5

Vai trò của thuế trong nền kinh tế thị trường

• Huy động nguồn lực tài chính cho Nhà nước.
• Điều tiết kinh tế vĩ mô:
 Ổn định giá cả, kiềm chế lạm phát;
 Kích thích đầu tư, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững;
 Là công cụ để phân phối lại sản phẩm xã hội nhằm đạt mục tiêu công bằng xã hội;
 Bảo hộ sản xuất nội địa và tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.

6

1.4.1 Phân loại theo đối tượng chịu thuế

1.4.2 Phân loại theo phương thức đánh thuế

1.4.3 Phân loại theo mối quan hệ giữa thuế với thu nhập

1.4.4 Phân loại theo cách xác định thuế suất

7

Là loại thuế đánh vào các thu nhập nhận được như thu nhập từ lao
Thuế thu nhập
động, thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh.

Thuế tiêu dùng Là loại thuế tính trên phần thu nhập dành cho tiêu dùng ở hiện tại.

Thuế tài sản Là loại thuế tính trên giá trị tài sản.

8

Là loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của
Thuế trực thu
người nộp thuế.

Là loại thuế đánh gián tiếp vào thu nhập và tài sản của các chủ thể
Thuế gián thu
trong nền kinh tế thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ.

9

Thuế lũy tiến Là loại thuế có tỷ suất thuế bình quân tăng khi thu nhập tăng.

Thuế lũy thoái Là loại thuế có tỷ suất thuế bình quân giảm khi thu nhập tăng.

Thuế tỷ lệ Là loại thuế có tỷ suất thuế bình quân không đổi khi thu nhập thay đổi.

10

Ví dụ 1:

Ông X có thu nhập là 5 – 10 triệu/tháng, mức thuế suất thuế thu nhập cá
nhân (theo biểu thuế suất hiện hành ở Việt Nam) là 5%. Khi thu nhập của
ông X tăng lên ở mức 10 – 18 triệu/tháng, mức thuế suất thuế thu nhập cá
nhân là 10% tính trên phần vượt 10 triệu… Khi thu nhập của ông X tăng lên
đến mức trên 80 triệu/tháng, mức thuế suất thuế thu nhập cá nhân sẽ là
35% tính trên phần vượt 80 triệu. Đây là loại thuế lũy tiến hay lũy thoái?

11

Đáp án ví dụ 1:

Mức thuế tăng lên khi thu nhập tăng --> được gọi là thuế lũy tiến.

12

Ví dụ 2:

Ông A có thu nhập 10 triệu, ông B có thu nhập 100 triệu. Ông A và B mua
một cái máy tính trị giá 20 triệu, thuế suất thuế GTGT của mặt hàng máy
tính là 10% là 2 triệu. Thuế GTGT trong trường hợp này được gọi là thuế lũy
tiến hay lũy thoái?

13

Đáp án ví dụ 2:

Tỷ suất thuế bình quân được tính bằng số thuế phải trả trên tổng thu nhập.
Như vậy, tỷ suất thuế bình quân của ông A là 2/10 = 20%, tỷ suất thuế bình
quân của ông B là 2/100 = 2%. Ta có thể thấy: thu nhập của ông B gấp 10 lần
ông A nhưng tỷ suất thuế bình quân của ông B chỉ bằng 1/10 lần ông A.
Như vậy, chúng ta có thể gọi đây là loại thuế lũy thoái.

14

Thuế theo đơn vị Là loại thuế được xác định dựa trên đơn vị hàng hóa dịch vụ.

Là loại thuế được quy định bằng một tỷ lệ phần trăm nhất định
Thuế theo giá
trên giá hàng hóa dịch vụ.

Thuế hỗn hợp Là loại thuế kết hợp cả theo giá và theo đơn vị hàng hóa dịch vụ.

15

Ví dụ :

Thuế nhập khẩu ô tô là 80% tính trên giá nhập khẩu --> thuế theo giá. Thuế
nhập khẩu xe ô tô cũ được tính là 3.600 USD/ 1 xe ô tô nhập khẩu có dung
tích xilanh dưới 1.000 cm3--> thuế theo đơn vị.

16

Tên gọi của sắc thuế Đối tượng nộp thuế Đối tượng chịu thuế

Nhằm phân biệt giữa Xác định chủ thể có Chỉ rõ thuế đánh vào
các sắc thuế, đồng thời nghĩa vụ nộp loại thuế cái gì: Thu nhập hay tài
cũng phản ánh những đó cho Nhà nước. sản, hàng hóa hay dịch
tính chất chung nhất vụ….
của sắc thuế đó.

17

Cơ sở tính thuế Mức thuế Miễn giảm thuế, hoàn thuế

Xác định bộ phận của Phản ánh mức độ động viên Là các yếu tố ngoại lệ nhằm
đối tượng chịu thuế làm của sắc thuế đó trên cơ sở định hướng cho đầu tư, tiêu
căn cứ tính thuế như giá trị tính thuế và được biểu hiện dùng hoặc tạo điều kiện cho
tài sản, thu nhập chịu thuế, dưới hình thức thuế suất người nộp thuế khắc phục hoàn
giá trị hàng hóa, giá trị hoặc định suất thuế. cảnh khó khăn do nguyên nhân
dịch vụ… khách quan làm giảm thu nhập.

18

• Thuế xuất khẩu, nhập khẩu;
• Thuế tiêu thụ đặc biệt;
• Thuế giá trị gia tăng;
• Thuế bảo vệ môi trường;
• Thuế thu nhập cá nhân;
• Thuế thu nhập doanh nghiệp.
• Thuế tài nguyên;
• Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp ;
• Thuế sử dụng đất nông nghiệp.

19

1.7.1. Các văn bản về quản lý thuế 1.7.4. Quyền hạn của cơ quan quản lý thuế

1.7.2. Quyền của chủ thể nộp thuế 1.7.5. Trách nhiệm của cơ quan quản lý thuế

1.7.3. Nghĩa vụ của chủ thể nộp thuế 1.7.6. Nội dung quản lý thuế

20