[Download] Giáo trình Quản trị doanh nghiệp (275 trang) – Tải về File Word, PDF

CHƯƠNG 1 : TỔNG QUAN VỀ DOANH NGHIỆP

Giới thiệu:
Kinh doanh là bỏ ra một số vốn ban đầu vào hoạt động trên thị trường để thu
lại một lượng vốn lớn hơn sau một khoảng thời gian nào đấy. Hoạt động sản
xuất kinh doanh rất đa dạng, phức tạp, muốn quản lý kinh doanh tốt, Nhà quản
lý phải biết nắm bắt những vấn đề cơ bản về doanh nghiệp và xây dựng hoàn
chỉnh bộ máy quản trị doanh nghiệp.
Mục tiêu
– Xác định được đặc điểm của một hệ thống kinh doanh;
– Giải thích được vai trò và bản chất của kinh doanh;
– Trình bày được khái niệm về Doanh nghiệp, các loại hình Doanh nghiệp,
nhiệm vụ và quyền hạn của Doanh nghiệp;
– Mô tả được cơ cấu tổ chức quản lý của doanh nghiệp;
– Xác định số cấp quản lý trong Doanh nghiệp, Xác định hình thức tổ chức các
bộ phận chức năng;
– Nghiêm túc, tích cực học tập, nghiên cứu;
Nội dung:
1. Bản chất hoạt động kinh doanh
1.1. Vai trò của kinh doanh
– Kinh doanh là việc dùng công sức và tiền của để tổ chức các hoạt động nhằm
mục đích kiếm lời trên thị trường.
– Kinh doanh là việc thực hiện một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình
đầu tư từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc thực hiện nhiệm vụ trên thị
trường nhằm mục đích sinh lãi.
– Kinh doanh có vai trò quan trọng đối với đời sống con người. Hoạt động kinh
doanh nhằm mục đích sinh lãi của chủ thể kinh doanh trên thị trường.
1.2. Bản chất của hệ thống kinh doanh
– Doanh nghiệp hoạt động trong những điều kiện đặc thù tùy theo loại hình kinh
doanh.
– Sự cạnh tranh của các doanh nghiệp yêu cầu hàng hóa được bán với giá phải
chăng và có chất lượng thích hợp. Một doanh nghiệp thành công phải luôn luôn
phát hiện được những nhu cầu mới hoặc nhu cầu còn thiếu, chưa được đáp ứng
của người tiêu dùng và luôn luôn sẵn sàng thỏa mãn các nhu cầu đó. Dưới áp
lực của cạnh tranh và sức mua của người tiêu dùng, các nhà sản xuất sẽ cố gắng
sử dụng có hiệu quả hơn thiết bị, nguyên liệu và lao động để tạo ra nhiều hàng
Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

CEO (Ban Giám đốc)

BP
BP BP BP
Kế toán
Marketing Nhân sự Sản xuất
Tài chính

Lãnh đạo Lãnh đạo
nhà máy A nhà máy B

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ phân cấp theo chức năng
– Ưu và nhược điểm:
Ưu điểm: Mỗi bộ phận nắm vững chuyên môn kỷ thuật phù hợp cho việc
nghiên cứu cải tiến kỷ thuật.
Nhược điểm: Khó phối hợp hoạt động trong chuyên môn, dễ đi đến tình trạng
phân cấp, chuyên quyền.
. + Xác định hình thức tổ chức các bộ phận theo cơ cấu quản lý bộ phận –
các bộ phận được phân chia dựa 3 điều kiện:
+ Theo sản phẩm.
+ Theo khu vực
+ Theo đối tượng tiêu dùng.
3.2.3. Cơ cấu ma trận (Ma trận Matrix )
Các chương trình các dự án có quyền sử dụng điều phối các nhân lực các
phòng ban chức năng để hoàn thành dự án hoặc chương trình.

Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

CEO

LĐ DỰ ÁN Kỹ thuật Sản xuất Marketing

LĐ DỰ ÁN Kỹ thuật Sản xuất Marketing

Sơ đồ 1.2: Sơ đồ cơ cấu ma trận
4. Một số cơ cấu quản lý Doanh nghiệp có thể áp dụng
Trên thực tế, mỗi tổ chức tồn tại có một cơ cấu tổ chức xác định, tuy nhiên tuỳ
vào từng đặc điểm của mỗi tổ chức mà có các loại hình cơ cấu tổ chức khác
nhau. Để phân loại cơ cấu tổ chức người ta thường dựa trên hai quan điểm sau:
– Phân loại cơ cấu tổ chức theo phương pháp tiếp cận hệ thống.
– Phân loại cơ cấu tổ chức trên quan điểm chiến lược.
Đối với tổ chức là một doanh nghiệp thì việc phân loại cơ cấu tổ chức thường
được xem xét dựa trên quan điểm chiến lược.
Theo quan điểm chiến lược thì thường có 5 loại hình cơ cấu tổ chức quản lý
doanh nghiệp cơ bản sau:
4.1.Cơ cấu giản đơn.
Cơ cấu giản đơn là một loại hình cơ cấu đơn giản nhất. Trong cơ cấu này thì các
chức năng quản lý hầu hết tập trung vào một người quản lý doanh nghiệp. Hầu
như không có sự chuyên môn hoá trong phân công lao động quản lý.
Ưu điểm: gọn nhẹ, quyền lực tập trung vào số ít người (một người) và vì vậy
các quyết định có thể được đưa ra và thực hiện nhanh chóng…
Nhược điểm: do quyền lực, trách nhiệm tập trung vào một số ít người nên khả
năng ra quyết định sai lầm là cao.
Khả năng ứng dụng: Loại hình cơ cấu này chỉ có thể áp dụng cho các doanh
nghiệp rất nhỏ, tính chất kinh doanh đơn giản, chẳng hạn các doanh nghiệp tư
nhân một chủ, kinh doanh đơn mặt hàng, các cửa hàng nhỏ…
4.2. Cơ cấu chức năng.
Các chức năng quản lý một doanh nghiệp được phân chia theo chiều dọc hoặc
chiều ngang.
– Theo chiều ngang, trong quản lý doanh nghiệp các chức năng như: quản lý
nhân sự, quản lý Marketing, quản lý tài chính, sản xuất… tương ứng với các
Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

TỔNG GIÁM ĐỐC

Phó Tổng Phó Tổng Phó Tổng Phó Tổng
giám đốc giám đốc giám đốc giám đốc
sản xuất Tài chính Nhân sự Marketing

Sơ đồ 1.3: Sơ đồ cơ cấu chức năng theo chiều ngang
Trong cơ cấu trên, tổng giám đốc phụ trách chung, mỗi phó tổng giám đốc phụ
trách một lĩnh vực tương ứng.
Ưu điểm:
+ Cơ cấu chức năng phân chia các nhiệm vụ rất rõ ràng, thích hợp với
những lĩnh vực cá nhân được đào tạo.
+Trong cơ cấu này, công việc dễ giải thích, phần lớn các nhân viên đều
dễ dàng hiểu công việc của phòng ban mình và công việc của mình.
+ Cơ cấu chức năng thực hiện chặt chẽ chế độ một thủ trưởng.
Nhược điểm:
+ Khó kiểm soát thị trường.
+ Có hiện tượng quá tổng hợp nội dung hoạt động một chức năng.
Khả năng ứng dụng:
+ Cơ cấu này phù hợp với những tổ chức hoạt động đơn lĩnh vực, đơn sản
phẩm, đơn thị trường.
+ Cơ cấu chức năng phù hợp với các tổ chức vừa và nhỏ.
4.3. Cơ cấu theo đơn vị. (Lĩnh vực/Sản phẩm /Thị trường).
Cơ cấu này phân nhóm các cá nhân và nguồn lực theo lĩnh vực hoạt động, sản
phẩm hoặc thị trường.
Vì vậy hình thành nên 3 loại cơ cấu cơ sở đó là cơ cấu theo lĩnh vực, cơ cấu
theo sản phẩm và cơ cấu theo thị trường.
– Cơ cấu theo lĩnh vực:

Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

Sơ đồ 1.4: Sơ đồ cơ cấu theo lĩnh vực
– Theo sản phẩm.

CEO (Ban Giám đốc)

SP SP SP SP
Tiêu dùng Y Tế May mặc Thắp sáng

Sơ
đồ 1.5: Sơ đồ cơ cấu theo sản phẩm
– Theo thị trường:

Sơ đồ 1.6: Sơ đồ cơ cấu theo thị trường

Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

Sơ đồ 1.7: Sơ đồ cơ cấu hỗn hợp
4.4.Cơ cấu ma trận.
Các cấu trúc trên là nhằm để phối hợp sự tập trung vào thị trường và chức năng
lựa chọn việc tổ chức. Cơ cấu ma trận là một loại hình cơ cấu mà hai loại tập
trung trên đều được coi là quan trọng trong cơ cấu tổ chức. Cơ cấu ma trận
thường được sử dụng trong các dự án phát triển của các ngành công nghiệp lớn.

Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

Sơ đồ 1.8: Sơ đồ cơ cấu ma trận
Ưu điểm:
– Cơ cấu ma trận có độ linh hoạt lớn.
– Có khả năng tập trung nguồn lực vào các khâu xung yếu.
– Sử dụng được các chuyên gia giỏi trong các lĩnh vực khác nhau của tổ chức để
đi đến mục tiêu.
– Có thể dễ dàng phối hợp hoạt động.
Nhược điểm:
– Khó phối hợp hoạt động của những người lãnh đạo chương trình, dự án và
những người lãnh đạo trong các bộ phận, phân hệ khác.
– Cơ cấu phức tạp, tốn kém, không bền.
Khả năng ứng dụng:
Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp

Giáo trình Quản trị Doanh nghiệp